ಹಾಗಲ ಕಾಯಿಯಂತಹವರು ನನ್ನತ್ತೆ

ಛಾಯಾ ಉಬಾಳೆ ಬೀಸುಕಲ್ಲಿನೆದುರು ಕುಳಿತು ತನ್ನ ತಾಯಿಯ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಬೀಸುಕಲ್ಲಿನ ಪದಗಳು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿನ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಸಂಕಷ್ಟಗಳ ಕುರಿತಾದ ಜಾನಪದ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ

“ನನ್ನ ಅಮ್ಮ ಅನೇಕ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಈಗ ಅವುಗಳನ್ನು ನೆನಪು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಕಷ್ಟ” ಎಂದು ಛಾಯಾ ಬಾಯಿ ಉಬಾಳೆ ಪರಿಯೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ ತಿಳಿಸಿದರು. ನಾವು ಅವರನ್ನು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಪುಣೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶಿರೂರ್‌ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾದೆವು. ನಾವು 2017ರಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಗ್ರೈಂಡ್‌ ಮಿಲ್‌ ಸಾಂಗ್‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ (ಜಿಎಸ್‌ಪಿ) ಯೋಜನೆಗೆ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದ ಗಾಯಕರನ್ನು ಮತ್ತೆ ಭೇಟಿಯಾಗುವ ಉದ್ದೇಶದ ನಮ್ಮ ಹುಡುಕಾಟದ ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿದ್ದೆವು. ಹೀಗೆ ಹೊರಟ ನಾವು ಹೋಗಿ ತಟ್ಟಿದ್ದು ಸವಿಂದಾನೆ ಗ್ರಾಮದ ಪವಾರ್‌ ಕುಟುಂಬದ ಮನೆಯ ಬಾಗಿಲೊಂದನ್ನು. ಅದೊಂದು ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳು, ಮಗಳು, ಸೊಸೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ತುಂಬಿದ ಮನೆಯಾಗಿತ್ತು.

ಆದರೆ ನಮಗೆ ಗೀತಾ ಪವಾರ್‌ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ತೀರಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಹೀಗಾಗಿ ತನ್ನ ತಾಯಿ ಹಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡು ಹಾಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಛಾಯಾ ಉಬಾಳೆಯವರ ಹೆಗಲಿಗೇರಿತು. ಈ 43 ವರ್ಷದ ಮಹಿಳೆ ತನ್ನ ನಮಗೆ ಅವರ ಅಮ್ಮ ಧರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಜೋಡಾವ್‌ (ಕಾಲುಂಗುರ) ಜೋಡಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ತೋರಿಸಿ, ನಂತರ ಅವುಗಳನ್ನು ಗೀತಾ ಪವಾರ್‌ ಅವರ ಫೋಟೊ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿದರು.

ತನ್ನ ತಾಯಿ ಹಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಓವಿ (ಬೀಸುಕಲ್ಲಿನ ಪದಗಳು) ಸಾಲುಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ ಛಾಯಾ ಅವರು ಕಡೆಗೆ ನಾಲ್ಕು ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡುವಲ್ಲಿ ಸಫಲರಾದರು. ಅದನ್ನು ಅವರು ಎರಡು ಜನಪದ ಗೀತೆ ನಡುವೆ ಹಾಡಿದರು. ಅವರು ಹಾಡಿದ ಜನಪದ ಗೀತೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಂಭ್ರಮದ ಹಾಡಾದರೆ, ಇನ್ನೊಂದು ದುಖಃದ ಗೀತೆಯಾಗಿತ್ತು. ಭದ್ರ ದೇಶದ ರಾಜ ಅಶ್ವಪತಿಯ ಮಗಳು ದಂತಕತೆ ಸಾವಿತ್ರಿಯ ಸದ್ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಗಳುವ ಎರಡು ಸಾಲುಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಾಡನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ದ್ವಿಪದಿಯನ್ನು ಅವರು ಗಲಾ (ರಾಗ) ಆಗಿ ಹಾಡಿದರು. ಮುಂದಿನ ಹಾಡುಗಳಿಗೆ ಕಂಠವನ್ನು ಹೊಂದಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಲುವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಇದೊಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಭ್ಯಾಸ.

ಮೊದಲ ಜನಪದ ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೆಣ್ಣೊಬ್ಬಳು ದೊಡ್ಡ ಮನೆಯೊಂದರ ಎಲ್ಲಾ ಕೆಲಸವನ್ನು ಒಬ್ಬಳೇ ನಿಭಾಯಿಸುವುದನ್ನು ಮಹಾಭಾರತದ ಐದು ಪಾಂಡವರು ತಮ್ಮ ನೂರು ಮಂದಿ ಸೋದರಸಂಬಂಧಿಗಳೊಂದಿಗಿನ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ತಂದೆ ತಾಯಿಯನ್ನು ಪಂಢರಪುರದ ವಿಠ್ಠಲ ಮತ್ತು ರುಕ್ಮಿಣಿಗೆ ಹೋಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಂದೆ-ತಾಯಿಯ ಕುರಿತು ಹಾಡತೊಡಗಿದಂತೆ ಛಾಯ ಅವರ ದನಿಯು ಉಮ್ಮಳಿಸತೊಡಗಿ ಅವರು ಕಣ್ಣೀರನ್ನು ತಡೆಯದಾದರು. ಕಣ್ಣೀರು ಅವರ ಕೆನ್ನೆಯ ಗುಂಟ ಹರಿಯತೊಡಗಿತು. ಆ ಸಂದರ್ಭ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಮನೆಯ ಛಾವಣಿಯ ತಗಡಿನ ಮೇಲೆ ಟಪ ಟಪನೆ ಸದ್ದು ಮಾಡುತ್ತಾ ಮಳೆ ಸುರಿದಂತೆ ದುಃಖ ಒಂದೇ ಸಮನೇ ಹರಿದು ಬಂದಿತ್ತು.

ಅವರು ಮುಂದಿನ ಚರಣದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಮಂದಿ ಬಾವಮೈದುನರು ಮತ್ತು ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿಯರ ಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸುವಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅಣ್ಣ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಕಷ್ಟಗಳ ಕುರಿತು ಹಾಡಿದರು.

ಜನಪದ ಗೀತೆಯ ನಂತರದ ಮುಂದಿನ ನಾಲ್ಕು ಓವಿಗಳಲ್ಲಿ ಛಾಯಾ ಅವರು ಮಕ್ಕಳು ತನ್ನ ಅತ್ತೆ-ಮಾವಂದಿರು ಹಾಗೂ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ-ಚಿಕ್ಕಮ್ಮಂದಿರಿಂದ ಪಡೆಯುವ ಪ್ರೇಮ ಮತ್ತು ಉಡುಗೊರೆಗಳ ಕುರಿತು ಹಾಡಿದರು. ಮಗುವಿನ ತಾಯಿಯ ಸಹೋದರ ನೀಡುವ ಕೆಂಪು ಉಡುಪು ಮತ್ತು ಟೋಪಿಯ ಕುರಿತು ಈ ಪದ್ಯ ಮಾತನಾಡುತ್ತದೆ. ಮಗು ಅಳತೊಡಗಿದಂತೆ, ಹಾಡುಗಾರ್ತಿ ಅದರ ಹಸಿವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಮೊಸರನ್ನ ತಿನ್ನಿಸಲು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ತನ್ನ ಕಣ್ಣೀರನ್ನು ಒರೆಸಿಕೊಂಡು ನೋವಿನಿಂದ ಹೊರಬಂದ ಛಾಯಾ ಒಂದು ತಮಾಷೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಜನಪದ ಗೀತೆಯನ್ನು ಹಾಡಿದರು. ಈ ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ಜಗಳಗಂಟಿ ಅತ್ತೆಯೊಂದಿಗೆ ಸೊಸೆಯ ಹೆಣಗಾಟವನ್ನು ಅವರು ವರ್ಣಿಸಿದರು. ಅವರು ಈ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿ ಅತ್ತೆಯನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸುವುದೆಂದರೆ ಹಾಗಲಕಾಯಿಯನ್ನು ಸಿಹಿ ಮಾಡಲು ಹೊರಟಂತೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಎಷ್ಟು ಸಿಹಿ ಬೆರೆಸಿ ಅಡುಗೆ ಮಾಡಿದರೂ ಅದರ ರುಚಿ ಕಹಿಯಾಗಿಯೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನು ಸಿಹಿಯಾಗಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಇಲ್ಲ. ಈ ಕೊನೆಯ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿ ಛಾಯಾ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಾವೂ ನಗೆಗಡಲಿನಲ್ಲಿ ತೇಲಿದೆವು.

ಜನಪದ ಗೀತೆ:

ಓವಿಗಳು (ಬೀಸುಕಲ್ಲಿನ ಪದಗಳು):

ಜನಪದ ಗೀತೆ:

ಪ್ರದರ್ಶಕರು / ಹಾಡುಗಾರರು : ಛಾಯಾ ಉಬಾಳೆ

ಗ್ರಾಮ : ಸವಿಂದಾನೆ

ತಾಲ್ಲೂಕು : ಶಿರೂರು

ಜಿಲ್ಲೆ : ಪುಣೆ

ದಿನಾಂಕ : 2017ರಲ್ಲಿ ಈ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ರೆಕಾರ್ಡಿಂಗ್‌ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು