ભડકેલા આખલાની જેમ પાણી લોકો તરફ ધસી આવ્યું ત્યારે

કાકદ્વીપ બ્લોકના માધબ નગરમાં રંજન ગાયેન અને તેમનો પરિવાર ખારા પાણીના પ્રદૂષણને કારણે તેમનું તાજા પાણીનું માછલીનું તળાવ ગુમાવી બેઠો છે. બજારમાં વેચી શકાય એ માટે માટીની નીચે કોઈ માછલી બચી છે કે કેમ તે જોવા માટે તેઓ કાદવમાંથી માછલી શોધવાનો (મડ ફિશિંગનો) પ્રયાસ કરી રહ્યા છે

20 મી મેના રોજ ત્રાટકેલા ચક્રવાત અમ્ફાને સુંદરવનને લગભગ 12 કલાક સુધી ઘમરોળ્યું હતું. બંગાળની ખાડીમાં ઉદ્દભવેલા સુપર સાયક્લોનિક ( અતિ તીવ્ર) વાવાઝોડાએ ગંગાના મુખત્રિકોણમાં વિનાશ સર્જ્યો હતો - વૃક્ષો જડમૂળથી ઉખડી ગયા હતા, ઘરો ધરાશાયી થઈ ગયા હતા અને ખેતરો અને માછીમારીને પારાવાર નુકસાન પહોંચ્યું હતું

કોવિડ -19 લોકડાઉન દરમિયાન માછીમારી પ્રવૃત્તિઓ પર લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધોને કારણે દક્ષિણ 24 પરગણા જિલ્લાના ઘણા ભાગોમાં માછીમારોએ તેમની મોટાભાગની આવક ગુમાવી હતી. એ પછી ચક્રવાતે તેમના ટ્રોલર્સ અને બોટને બરબાદ કરી નાખ્યા અને તેમની આજીવિકા નષ્ટ કરી દીધી

ખારા પાણીના કારણે તળાવો કાળા પડી ગયા છે. કાકદ્વીપ બ્લોકના દક્ષિણ કાસિયાબાદ ગામના એક ખેડૂતે જણાવ્યું હતું કે ચક્રવાતને કારણે સમુદ્રમાંથી ખારા- પાણીનો ભારે છંટકાવ થયો હતો અને છોડ સુકાઈ ગયા હતા. ' પાંદડા પીળા પડી ગયા અને તળાવમાં પડ્યા અને પાણી પ્રદુષિત થઈ ગયું'

પાથારપ્રતિમા બ્લોકના ભજના ગામમાં સાહેબ મુલ્લાએ તેમના ડાંગર તેમજ નાગરવેલનાં પાનના પાક ગુમાવ્યા. ચક્રવાતથી તેમનું ઘર પણ ધરાશાયી થઈ ગયું હતું. તેઓ કહે છે, ' મારી પાસે ઘર ફરીથી બાંધવા માટે પૂરતા પૈસા નથી, તેથી હું તેના વિશે વાત કરવા માગતો નથી'

કાકદ્વીપ બ્લોકના માધબ નગરમાં પ્રિતિલતા રોયે લોકડાઉન દરમિયાન કોલકાતામાં ઘરેલુ નોકર તરીકેનું કામ ગુમાવ્યું હતું. તેમની આવકનો મુખ્ય સ્ત્રોત જતો રહ્યો હોવાથી તેઓ તેમના પરિવારનું ભરણપોષણ કરવા માટે નાગરવેલનાં પાનનો નાનો પાક વેચવાની આશા રાખતા હતા. ચક્રવાતના જોરદાર પવનથી આ નાજુક છોડ ઉડી ગયા હતા

શિક્ષક સ્વપન નાયક દક્ષિણ કાસિયાબાદમાં માનબ તીર્થ પ્રાથમિક શાળાની ક્ષતિગ્રસ્ત છત નીચે બેસે છે. તેઓ આ ખાનગી શાળાના સાત શિક્ષકોમાંના એક છે, જેમાં નજીકના ગામડાઓના 100 થી વધુ વિદ્યાર્થીઓ ભણે છે. અમ્ફાને છત ઉપરાંત ભોંયતળિયા પરના વર્ગખંડોને પણ નુકસાન પહોંચાડ્યું હતું

કાકદ્વીપ બ્લોકની બાપુજી ગ્રામ પંચાયતમાં એક ખેડૂત તેના બરબાદ થઈ ગયેલા બોરોજ - તેના નાગરવેલનાં પાનનાં પાકને સુરક્ષિત રાખવા માટે બનાવેલા વાંસના માળખા - નું સર્વેક્ષણ કરે છે. તેઓ કહે છે, ' મારું તમામ રોકાણ જતું રહ્યું છે. આ ફરી ઊભું કરવું એ બહુ મોટું કામ છે. એને ફરીથી બનાવવા માટે મારે 7-8 શ્રમિકોની જરૂર પડશે. લોકડાઉનને કારણે મારી પાસે ન તો પૈસા છે કે ન શ્રમિકો'

દરિયાનાં ખારાં પાણી દક્ષિણ કાસિયાબાદ ગામના ખેતરોમાં ભરાઈ ગયાં છે, પરિણામે એ ખેતરો તળાવો જેવા દેખાય છે. ઊભા પાકનો નાશ થયો છે અને જમીનની ગુણવત્તાને અસર પહોંચી છે. ગામલોકોને લાગે છે કે હવે અહીં ખેતી શક્ય નથી

અમ્ફાનના વિનાશનું પગેરું કાકદ્વીપમાં બધે જ દેખાય છે – જેમ કે આ બરબાદ થઈ ગયેલી હજામની દુકાન

કાકદ્વીપ બ્લોકના નેતાજી પંચાયત વિસ્તારમાં એક નાનકડી બાળકી તેના બરબાદ થયેલા ઘરની સામે રમે છે

દક્ષિણ કાસિયાબાદમાં કેટલાક પરિવારોએ તેમની ચક્રવાતથી નુકસાન પામેલ મિલકતોનું સમારકામ શરૂ કરી દીધું છે. ગામના એક શ્રમિક કહે છે, ' સરકારની સહાય આવે ત્યાં સુધી રાહ જોઈને અમે બેસી ન રહી શકીએ. આપણે પોતે આપણું કામ શરૂ કરી દઈએ એ વધારે સારું'

ભજના ગામના મોહમ્મદ કાસેમ કહે છે, ' મેં તાજેતરમાં જ આ ઘરની છત બનાવી હતી. હવે એ તૂટી ગઈ છે. મારે એ ફરીથી બનાવવી પડશે. પરંતુ તેમાં ઘણો સમય લાગી જશે'

દક્ષિણ કાસિયાબાદમાં મુનિયા બજરીગર પક્ષીઓ સાથે, આ પક્ષીઓ તોફાનની રાત્રે તેમના પાંજરામાંથી ઉડી ગયા પછી તેમને ફરીથી પકડવામાં મુનિયા સફળ રહી હતી. તેમનો પરિવાર આ ગામના થોડા પરિવારોમાંનો એક છે જેઓ આ પક્ષીઓને નજીકના બજારોમાં પાલતુ પક્ષીઓ તરીકે વેચવા માટે ઉછેરે છે. ચક્રવાતે ઘણા પાંજરાઓને નુકસાન પહોંચાડ્યું હતું અને ઘણા પક્ષીઓ ઊડી ગયા હતા

માધબ નગરમાં ચક્રવાતને કારણે વરસેલા મૂશળધાર વરસાદમાં છોટુ ગાયેનના પુસ્તકો ભીંજાઈ ગયા હતા. પરંતુ તેનો ઉત્સાહ જરાય ઓછો નથી થયો છે. તે કહે છે, ' આવી કમનસીબ ઘટનાઓ તો થયા કરે. મને તેની બહુ ચિંતા નથી'

દક્ષિણ કાસિયાબાદ પાસે એક મહિલા માટીના પાળબંધ પર ચાલે છે. તેની બાજુના ડાંગરના ખેતરનો અડધો ભાગ પાણીમાં ડૂબી ગયો છે, જ્યારે બાકીનો અડધો ભાગ પૂરથી બચી ગયો હતો

દક્ષિણ કાસિયાબાદ ગામ જવાના રસ્તા પરના વૃક્ષો, ચક્રવાતને કારણે તેમના પાંદડા ખરી ગયા છે